Wednesday, March 17, 2010

ျခင္ကိုက္ရင္ HIV ကူးပါသလား?




ျခင္ကိုက္ရင္ HIV ကူးပါသလား?

လာျပီလာျပီ ေဒၚခ်မ္းခ်မ္း။ ဟုတ္ကဲ့ တေန႔က ေရးတဲ့ တီ့ weekend holidays post မွာ မမကြမ္ လာေမးသြားတဲ့ေမးခြန္းေလးေျဖေပးမွာပါ။ အဲ့ဒီပိုစ့္မွာ တီက ငါးနဲ႔ေျခေထာက္နွိပ္တာ (ဝါ) အကိုက္ခံတာ ကိုေရးထားပါတယ္။ ျပီးေတာ့ တီ့ စာဖတ္ပရိတ္သတ္အမ်ားစုသိၾကျပီးတဲ့ အတိုင္း တီက HIV positive ျဖစ္တဲ့ အတြက္ မမကြမ္ေမးတဲ့ေမးခြန္းက သဘာဝက်ပါတယ္။ ေမးခြန္းေမးတဲ့အတြက္ စိတ္မဆိုးပါဘူး၊ ေက်းဇူးေတာင္တင္ပါေသးတယ္။ မဟုတ္ရင္ ဒီလိုပိုစ့္လဲ တီေရးျဖစ္မွာ မဟုတ္ဘူးေလ။ အရင္ တီ စာစေရးကာစက အလုပ္အတူလုပ္ခဲ့ဖူးတဲ့ အမတေယာက္က တီ့ အလုပ္အေတြ႕အၾကံဳေတြ၊ တီသြားခဲ့ဖူးတဲ့ နိုင္ငံတကာ ညီလာခံေတြကိုေရးေစခ်င္ပါတယ္။ တီက မေရးခ်င္တာေတာ့မဟုတ္ပါဘူး။ မၾကံဳတာေပါ့။ တခါတေလ ၾကံဳရင္ေတာ့ေရးျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ မနွစ္က ကိုေတာင္ေပၚသားနဲ႔ စကားစျမည္လိုမ်ိဳးေပါ့။ ေနာက္ တီ့ပံုမွန္စာဖတ္ပရိတ္သတ္တဦးျဖစ္တဲ့ တီက ေရခဲေတာင္လို႔ အျမဲေခၚတတ္တဲ့ ဂေလစီယာ ကလဲ တီ့အလုပ္နဲ႔ပတ္သက္တာေရးဖို႔ေျပာဖူးပါတယ္။ ခုနေျပာသလိုပဲ တီက စာေရးတာ ဝါသနာပါလို႔ေရးတာဆိုေတာ့ ေရးခ်င္တာပဲေရးေနတာပါ။ မဟုတ္ရင္ ကိုယ့္ကို ကို တြန္းရတာ ပိုခက္မွာ သိေနလို႔ပါ။ ဝါသနာပါတာပဲေရးေတာ့ အနည္းဆံုးေရးရတာ flow ရွိတာေပါ့ေလ။ ခုလဲ မမကြမ္ ေမးတဲ့ေမးခြန္းကိုေတာ့ တီခုတေလာ လုပ္ေနတဲ့ UN CARE Programme က ဒီ region မွာ ရွိတဲ့ UN ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား အားလံုးနီးပါးကို HIV/AIDS နဲ႔ပတ္သက္ျပီးေတာ့ သင္တန္းေပးေနပါတယ္။ အဲ့တာ တီ့ အဓိက အလုပ္ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ (လာငွားလို႔ ပိုက္ဆံရလို႔ လုပ္တဲ့ အလုပ္ပါ) ထားပါေတာ့ အဲ့လို UN ေတြကို သင္တန္းေပးေတာ့လဲ ဒီေမးခြန္းက ခဏခဏ အေမးခံရတဲ့ေမးခြန္းပါ။ ျခင္ကိုက္ရင္ကူးသလားဆိုတာမ်ိဳးေပါ့။ စကားစပ္လို႔ေျပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ တီ သင္တန္းေပးရတဲ့လူေတြက expatriate ေတြပါ။ ယိုးဒယားနိုင္ငံမွာ တီတို႔လိုပဲ အလုပ္လာလုပ္ေနတဲ့ နိုင္ငံျခားသားေတြခ်ည္းပါပဲ။ အမ်ားစု က ဘိုေတြ၊ အျဖဴေတြပါ။ သုိ႔ေသာ္လည္း အားလံုးသည္ HIV နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ဗဟုသုတ ရွိေနျပီလို႔ ေျပာလို႔မရပါဘူး။ UN ေတြက မ်ိဳးစံုရွိတဲ့ အတြက္ သူတို႔ဆိုင္ရာ ဆိုင္ရာ မွာသာလွ်င္ ကြ်မ္းက်င္ေလ့ရွိၾကပါတယ္။ နိုင္ငံျခားသား ျဖဴေသာ အေရ ရွိရင္ျပီးေရာ အထင္ႀကီးသူမ်ား သတိခ်ပ္သင့္ပါတယ္။ (ေရးရင္းနဲ႔ တီခ်မ္း ထံုးစံအတိုင္း ရိုက္ေပါက္ ေဘးေရာက္ျဖစ္ေနျပန္ပါျပီ) ျပန္ဆက္ပါမယ္။ အဲ့ေတာ့ အဲ့လို အေမးအမ်ားဆံုးေမးခြန္း တီ ျမန္မာ နိုင္ငံမွာ လုပ္ခဲ့သမွ် သင္တန္းေတြ မွာလဲ ခဏခဏ အေမးခံရတဲ့ေမးခြန္း။ ေျဖရွင္းရင္ အမ်ားအတြက္လဲ အက်ိဳးရွိမယ္ထင္လု႔ိ အပင္ပန္းခံ စာရွာဖတ္ ျပီးေျဖေပးထားပါတယ္။ တလက္စတည္း စေမးေပးတဲ့ မမကြမ္ ကိုေက်းဇူးတင္ေၾကာင္းေျပာခ်င္ပါတယ္။ ေမးတာ က ငါး ဘာလို႔ ျခင္ နဲ႔လာေျဖေနသလဲ လို႔ အျပစ္ေတာ္ တင္မေစာဖို႔ ၾကိဳေျပာလိုပါတယ္။ ေနာက္ဆံုး အထိ ဖတ္ၾကည့္လိုက္ပါ။ ရွင္းသြားပါလိမ့္မယ္။
ကဲ အဲ့တာေတြမေျပာခင္ အရင္ ဂ်င္နရယ္ ဗဟုသုတ အေနနဲ႔ ဒါေလးေတြသိထားဖို႔လိုပါတယ္။ HIV 101 ေပါ့ေနာ္။ အဲ့တာေတြကေတာ့

HIV ကူးစက္နည္း ၃ မ်ိဳး

1. ေသြးမွ တဆင့္ကူးစက္တာ (ပိုးရွိတဲ့ေသြးသြင္းမိတာမ်ိဳး၊ ပိုးရွိသူနဲ႔ ေဆးထိုးအပ္ အတူ သံုးစြဲတာမ်ိဳးကေနအဓိက ကူးပါတယ္)
2. အကာအကြယ္မဲ့ လိင္ဆက္ဆံတာ ကေန ကူးပါတယ္ (လိင္တူ၊ လိင္ကြဲ နွစ္မ်ိဳးစလံုးပါ)
3. မိခင္မွ တဆင့္ သေႏၶသား ကို ကူးစက္တာ က တမ်ိဳးပါ။

HIV ကူးစက္ေစနိုင္တဲ့အေျခအေန ၄ မ်ိဳး နဲ႔ ပိုးပါတဲ့ အရည္ေတြ

1. HIV ပိုးဟာ ပိုးရွိတဲ့သူရဲ႕ ခႏၶာထဲကေနအရည္တခုခု အေနနဲ႔ ထြက္ လာရပါမယ္


2. ျပီးေတာ့ အဲ့ဒီ ထြက္လာတဲ့အရည္ေတြမွာကူးစက္နိုင္ဖို႔ လံုေလာက္တဲ့ ပိုး ပမာဏ ကြမ္တတီ ပါရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဆိုလိုတာက ပိုးရွိတဲ့သူ ရဲ႕ ခႏၶာက ထြက္လာတဲ့ အရည္သည္ လံုးေလာက္တဲ့ ပိုးပမာဏ ကို ထိန္းထားနို္င္တဲ့ အရည္မ်ိဳးျဖစ္ရပါမယ္။ ဥပမာ…ေသြး၊ သုက္၊ သုက္ရည္ၾကည္၊ မိန္းမကိုယ္က ထြက္တဲ့အရည္နဲ႔ မိခင္နိူ႔တို႔ျဖစ္ပါတယ္။ က်န္တဲ့အရည္ေတြမွာ ကူးစက္နို္င္ေစေလာက္တဲ့ ပမာဏရွိတဲ့ပိုးမပါလာနိုင္ပါဘူး။ အဲ့တာေၾကာင့္ ေလကုန္ခံျပီး ေခြ်း၊ တံေတြး စတာေတြကို မေျပာေတာ့ပါဘူး။


3. ေနာက္ျပီးေတာ့ အဲ့လို အရည္တခုခုနဲ႔ထြက္လာတဲ့ပိုးေတြဟာ ခံနိုင္ရည္ ကြာလတီ ရွိရပါမယ္။ HIV ပိုးဟာ ခႏၶာ ျပင္ပ မွာဆိုရင္ အင္မတန္မွနုပါတယ္။ ေလသလပ္တာခံရတာနဲ႔တင္ ေသနိုင္ပါတယ္။ သူတို႔ အသက္ရွင္ရပ္တည္ဖို႔က ကိုယ္ခႏၶာ အပူခ်ိန္နဲ႔ အေျခအေန လိုပါတယ္။ ဥပမာ အျပင္ကိုေရာက္လာတဲ့ေသြးတစက္ဆိုရင္ ေလသလပ္လို႔ခ်က္ခ်င္း ေျခာက္သြားနိုင္ပါတယ္။ အဲ့တာဆိုရင္ အဲ့မွာပါတဲ့ HIV ပိုးေတြဟာ ခ်က္ခ်င္းေသသြား နိုင္ပါတယ္။ ေသြးပမာဏေပၚေတာ့မူတည္တာေပါ့ေလ။ ဒါေပမယ့္ မ်ားေသာအားျဖင့္ က ခ်က္ခ်င္းလိုလိုေသပါတယ္။ ေနာက္ တျခား အေျခ အေနေတြ…ဥပမာ ခံတြင္းထဲ က တံေတြးမွာပါတဲ့ အက္ဆစ္ဓါတ္တမ်ိဳး ကလဲ ပိုးကို ခံနိုင္ရည္က်ေစနိုင္သလို က်ေတာ္တို႔ အစာအိမ္ထဲမွာ ရွိတဲ့ အစာေခ်ရည္ အက္ဆစ္တမ်ိဳးကလဲ HIV ကိုေသေစနိုင္ပါသတဲ့။ အဲ့ေတာ့ ပါးစပ္နဲ႔လိင္ဆက္ဆံတာမ်ိဳး၊ သုက္ရည္ျမိဳခ်တာမ်ိဳး၊ နႈတ္ခမ္းခ်င္းေတ့စုပ္ျပီး နမ္းတာမ်ိဳးေတြကေနမကူးနိုင္ဘူးဆိုတာရွင္းပါလိမ့္မယ္။


4. ေနာက္တခုကေတာ့ ခုနက ပိုးရွိတဲ့သူ ခႏၶာကိုယ္ထဲက ထြက္လာတဲ့ အဲ့ဒီပိုးပါတဲ့အရည္ေတြဟာ ေနာက္တေယာက္ရဲ႕ ခႏၶာကိုယ္ထဲကို ဝင္ ရပါမယ္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းေပါ့ အဲ့တာလိုပါတယ္။ ဒီမွာ တခု ေျဖရွင္းခ်င္တာက ခုနက ေျပာတဲ့ တံေတြးနဲ႔ မ်က္ရည္ ေခြ်း စတာေတြမွာပိုးမပါဘူးလို႔ေျပာခဲ့ပါတယ္။ အမွန္ကေတာ့ အလြယ္ေျပာတာပါ။ ပိုးက ပါပါတယ္ ဒါေပမယ့္ အခ်က္ ၂ နဲ႔ ၃ ကိုမေက်ာ္နိုင္ပါဘူး။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ဥပမာ တံေတြးထဲမွာပါတဲ့ ပိုးပမာဏ က ေနာက္လးကို HIV ပိုးကူစက္ေစနိုင္ဖို႔ဆိုရင္ အဲ့ဒီလူထဲကို ဝင္ဖို႔က ဂါလံနဲခ်ီျပီးလိုပါသတဲ့။ အဲ့ေတာ့ လူတေယာက္က တံေတြးလို ေခြ်းလို မ်က္ရည္လို အရာမ်ိဳးက ဂါလံနဲ႔ခ်ီျပီး ထုတ္လုပ္နိုင္ပါသလား၊ ျပီးေတာ့ ေနာက္ လူတေယာက္ရဲ႕ ကိုယ္ထဲကိုလဲ အဲ့လို ဂါလံနဲ႔ ခ်ီတဲ့ အရည္ေတြဝင္ဖို႔ လမ္းေၾကာင္းရွိပါသလား။ မရွိနိုင္ဘူးဆိုရင္ရွင္းပါျပီေနာ္။ အဲ့တာေၾကာင့္ အဲ့ဒီအရည္ေတြမကူးနိုင္လို႔ စကားထဲထည့္မေျပာၾကတာပါ။ ဒါေပမယ့္ ေသြး၊ ဒါမွမဟုတ္ခုန က အေပၚမွာ ေျပာခဲ့တဲ့ အရည္တမ်ိဳးမ်ိဳးဆိုရင္ေတာ့ တစက္ကေလးမွာေတာင္ ကူးစက္ဖို႔ လံုေလာက္တဲ့ပိုး အရည္းအေသြးေကာ အရည္အတြက္ေကာ ရွိပါသတဲ့။ ပိုရွင္းေအာင္ ေအာက္မွာ English လိုၾကည့္ၾကည့္လိုက္ေနာ္။ အတိုေကာက္ကိုေတာ့ ESSE ဒါမွမဟုတ္ QQR လို႔မွတ္လို႔ရပါတယ္။

4 Conditions for HIV Transmission

1. Virus must EXIT the body it occupies (ROUTE)
2. There is SUFFICIENT quantity of HIV (QUANTITY)
 spinal cord fluid, blood, seminal fluid, vaginal fluid & breast milk
 NOT saliva, tears, sweat, urine, stool
3. Virus must SURVIVE (QUALITY)
HIV cannot live outside the human body & is easily destroyed (e.g., acid in stomach)
4. Virus must ENTER the other person’s blood stream directly (ROUTE) thru:
 Unprotected penetrative sex
 Blood to blood – e.g., using same injection equipment
 From mother to baby

အဲ့ေတာ့ လူတေယာက္ကေန ေနာက္လူတေယာက္ကို HIV ကူးစက္နိုင္ဖို႔အတြက္က အဲ့ဒီအခ်က္ ၄ ခ်က္စလံုးေသခ်ာျပည့္စံုမွန္ကန္မွ ျဖစ္နိုင္ပါသတဲ့။ တခ်က္ခ်က္နဲ႔ လြဲေနရင္ မကူးနိုင္ပါဘူးတဲ့။ တခု သတိထားဖို႔ရွိတာက အဲ့ဒီလူက ကိုယ့္ကို အမွန္ေျပာမေျပာဆိုတာပါပဲ။ လူေတြက ေခါင္းရိတ္တဲ့ဓါးကေန ကူးလာတယ္၊ သြားစိုက္ဆိုင္ကေန ကူးလာတယ္။ ပိုးရွိတဲ့လူရဲ႕ ပစၥည္းသံုးမိလို႔ကူးလာတယ္ စသျဖင့္ ေျပာတတ္ၾကပါတယ္။ ခုနကေျပာတဲ့ အခ်က္ ၄ ခ်က္နဲ႔နိုင္းယွဥ္စဥ္းစားပါ။ ဥပမာေပးမယ္… ဓါးကေနတဆင့္ကူးတယ္ အိုေကေနာ္… English လို reality check လို႔ေခၚပါတယ္… လူတေယာက္က မုတ္ဆိတ္ရိတ္တယ္ေပါ့ ဓါးရွတယ္ေပါ့ ျပီးရင္ ဘာလုပ္ပါသလဲ…ေရမေဆးဘူးလား။ ေနာက္လူတေယာက္က ေကာ ခ်က္ခ်င္း လာသံုးသလား….“ဟား ဟိုေကာင္ရိတ္သြားတယ္ ဓါးမွာေသြးေတြနဲ႔ အပုိင္ပဲ ငါလဲရိတ္လိုက္အံုးမွ” လို႔ဘယ္နွေယာက္ကမ်ား လုပ္မလဲ စဥ္းစားၾကည့္ၾကပါေနာ္။ အဲ့လိုပဲ ကဲ ပထမလူက မေဆးဘဲထားခဲ့တယ္ ပဲထားပါေတာ့ ခုနကေျပာခဲ့တယ္ေလ ေလသလပ္တာနဲ႔ ေသြးေျခာက္ရင္ HIV ကေသပါတယ္လို႔ အင္မတန္နုတဲ့ပိုးေလးပါ။

ေနာက္ နည္းနည္းထပ္ေဆြးေႏြးရမယ္ဆိုရင္ တီတို႔ရဲ႕ body defense mechanism ခႏၶာေဗဒရဲ႕ အလိုအေလ်ာက္တံု႕ျပန္မႈစနစ္ (အင္း အီးလိုေျပာရတာ ပိုလြယ္တယ္ ျမန္မာလိုက ရွင္းရခက္တယ္) က ဥပမာ လက္ကို ဓါးရွတယ္ဆိုပါေတာ့... လက္က ဥပမာေနာ္ ဘယ္ေနရာပဲျဖစ္ျဖစ္ပါ။ ဘယ္လိုျဖစ္လဲ….ေသြးက ေငွာက္ေတာက္ ပန္းထြက္တာမွလား… ကဲခုနေျပာတဲ့ ဥပမာကိုပဲ ျပန္ေကာက္မယ္ေနာ္ အရင္လူက ဓါးရွတယ္၊ သူ႔မွာကလဲ ကံဆိုးစြာပဲ ပိုးရွိတယ္။ ကို႔ကိုလဲထပ္ရွတယ္။ ကဲ အခ်က္၄ခ်က္နဲ႔ ခ်ိန္ၾကည့္ရေအာင္ ပထမ ၃ ခ်က္မကိုက္ဘူးလား။ ကိုက္ေနပါတယ္ေနာ္. အဲ ေနာက္ဆံုးအခ်က္ေလ ကိုယ့္ဆီကေသြးကလဲ ပန္းထြက္လာတာေလ ပန္းဝင္သြားမွ မဟုတ္တာ။ အဲ့တာဆိုရွင္းမယ္ထင္ပါတယ္ေနာ္။ တီ့စာဖတ္ရင္ လူလည္ခ်ည္းပဲေပါ့။ ဒီေလာက္ျပရင္ အကုန္ျမင္ေလာက္ျပီေနာ္။

တခုေတာ့ ရွိတယ္ ေသြးသြင္းတာတို႔ မူးယစ္ေဆးထိုးတာတိ႔ုမွာသံုးတဲ့အပ္က အေခါင္းေပါက္ပါတယ္ အဲ့ဒီအေခါင္းကလဲ ေလမခိုနိုင္ေအာင္ လုပ္ထားတာျဖစ္တဲ့အတြက္ အဲ့ဒီမွာ ကပ္က်န္ေနတဲ့ပိုးဆိုရင္ေတာ့ အခ်ိန္ေတာ္ေတာ္ ၾကာတဲ့အထိ အသက္ရွင္နိုင္ပါတယ္။ သူ႔မွာ ကိုယ္ခႏၶာ အပူခ်ိန္မရွိေပမယ့္ ေလမဝင္နိုင္တဲ့အတြက္ ေသြးပမာဏ အေလ်ာက္ အပ္က ထိန္းေပးထားနိုင္တာကိုး။ ေနာက္ နမ္းတာကေနေကာ ကူးမလား စဥ္းစားၾကည့္ရေအာင္… လူတေယာက္က ေန ပိုးကထြက္လာရပါမယ္။ အရည္ ဘာအရည္လဲ။ ဘယ္သူကမ်ား ဟယ္ေသြးေတြနဲ႔ ပါးစပ္ႀကီး လာနမ္းလိုက္ၾကစို႔ လို႔မ်ားရွိသလား အဲ twilight light တို႔ new moon saga တို႔ထဲက ဒရက္ကူလာ Robert Pattinson ဆိုရင္ေတာ့ တီလဲေျပာတတ္ဘူး။ တီဆိုရင္ေတာ့ ထပ္ကူးမယ္ဆိုရင္ေတာင္ အၾကိမ္တေထာင္ကူးဝံ့တယ္လို႔ပဲ ေျပာခ်င္တယ္ (အဟဲဟဲ နီရူဒ ကိုေနာက္တာ မႈတ္ပါ)

တခု ထပ္ေျပာပါမယ္ စကားမက်န္ေအာင္ပါ။ တီခုေျပာေနတာာ HIV အေၾကာင္းေနာ္။ တျခား ကာလသား STIs/STDs (Sexually Transmitted Infections/Diseases) ေတြမပါဘူးေနာ္။ အဲ့ေတာ့ HPV B တို႔ HPV C တို႔စတဲ့ အသည္းေရာင္ အသားဝါ ပိုးေတြ တျခား ဆစ္ဖလစ္ ဘာညာ ေတြမပါပါဘူး။ အဲ့ေတာ့ ……

ကဲ ေနာက္တဇာတ္လမ္းဆက္ရမွာက ျခင္ကိုက္ရင္ကူးမကူးပါ။ ေအာက္မွာ သုေတသန နွစ္ခု ကိုေဖာ္ျပထားပါတယ္။ အၾကမ္းဖ်င္းက ဘာကိုဆိုလိုသလဲဆိုေတာ့

1. ျခင္က လူ ကိုကိုက္တဲ့အခါမွာ သူ႔ ရဲ႕ တံေတြးကို ေခ်ာ္ဆီအျဖစ္ လူရဲ႕ ခႏၶာကိုယ္ထဲကို ထိုးထည့္ပါတယ္တဲ့။
2. ျပီးေတာ့ မွ လူရဲ႕ ေသြးကိုစုပ္တာပါ။ အဲ့ေတာ့ ျခင္တေကာင္က လူတေယာက္ (ပိုးရွိတဲ့လူတေယာက္) ကိုကိုက္လာခဲ့ရင္ေတာင္ ေနာက္လူတေယာက္ကို ကိုက္တဲ့အခါ ပထမ ကိုက္လာတဲ့ လူရဲ႕ ေသြးကို ေနာက္လူထဲကို ျပန္မထိုးထည့္ပါဘူးတဲ့။ သူ႔ရဲ႕ တံေတြးကိုသာ ထိုးထည့္တာပါတဲ့။ အဲ့ေတာ့ ခုန အေပၚကေျပာခဲ့တဲ့ အခ်က္ေလးခ်က္ထဲက ဘယ္အခ်က္နဲ႔ ကိုက္မကိုက္ျပန္ၾကည့္ၾကရေအာင္ေနာ္။
• ပထမဆံုး ပိုးရွိတဲ့လူဆီကေန ထြက္လာပါသလား? (ထြက္လာတယ္ေနာ္ အကိုက္ခံရတယ္ ေသြးစုပ္သြားတယ္ေလေနာ္)
• အခ်က္ ၂ နဲ႔ ၃ လဲ ျပည့္စံုပါတယ္ ပိုးရွိတဲ့ လူရဲ႕ ေသြးေလေနာ္
• ေဟာ ဒါေပမယ့္ အခ်က္ ၄ နဲ႔ ျပည့္စံုေသးရဲ႕လား? (မျပည့္စံုေတာ့ဘူးေလေနာ္)
• ျပီးေတာ့ ပိုးဟာ ျခင္ရဲ႕ ကိုယ္ထဲကို ေရာက္သြားတာနဲ႔ ခ်က္ခ်င္းလိုလိုပဲေသပါသတဲ့ ပိုးမယ္နုေလေနာ္
• ေနာက္အေရးအႀကီးဆံုးက ဘာလဲဆိုေတာ့ ျခင္တေကာင္ဟာ လူတေယာက္ကို ကိုက္ျပီးသြားရင္ ဗိုက္ဝသြားျပီျဖစ္တဲ့အတြက္ ေနာက္ လူတေယာက္ကို ခ်က္ခ်င္းမကိုက္ေတာ့ပါဘူးတဲ့။ ဒါကလဲ လွ်ာရွည္တတ္တဲ့ မိေက်ာင္းသားေတြအတြက္ သုေတသီေတြက ရွာရွာေဖြေဖြ တင္ျပထားတာပါ။
• ပိုရွင္းတဲ့ ဥပမာကေတာ့ တီတို႔အရပ္ေဒသေတြမွာ ေတာင္ေပၚေဒသေတြရွိပါတယ္။ ငွက္ဖ်ားအားႀကီးေပါပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲ့ဒီအရပ္ေတြမွာ HIV ကူးစက္နံုးက ထူးျပီးမမ်ားပါဘူးတဲ့။ ကဲရွင္းျပီေနာ္။ ျခင္ကိုက္လို႔သာ HIV ကူးမယ္ဆိုရင္ အဲ့လိုငွက္ဖ်ားမ်ားတဲ့ေဒသေတြမွာ HIV ကူးစက္နံုးကလဲငွက္ဖ်ားလိုပဲ အရမ္းျမင့္ေနမွာပါ။

အဲ့ေတာ့ မမကြမ္အေမးကို ျပန္ေျဖစရာမလိုေတာ့ဘူးထင္ပါတယ္ေနာ္။ ျပီးေတာ့ ငါးေတြက ေရထဲမွာေနတယ္ေလ။ အဲ့ေတာ့ ငါးက ကိုက္လို႔ တီ့ဆီက ေသြးထြက္တယ္ဆိုရင္ေတာင္ ေရေတြက ပိုးရဲ႕ ကြာလတီ ကြမ္တတီကို က်ေစနိုင္ပါတယ္။ ေနာက္ျပီးေတာ့ ေသြးေတြ က ေနာက္လူရဲ႕ ကိုယ္ထဲကို ဝင္ဖို႔ ဝင္ေပါက္လိုပါမယ္။ ေရနဲ႔ေရာေနျပီျဖစ္တဲ့အတြက္ ဂါလံ လိုက္ဝင္ရန္လိုပါလိမ့္မယ္။ ေသာက္ရင္ေတာင္မွ အဲ့ေလာက္မ်ားတဲ့ေရေတြေသာက္နိုင္ရင္ ဂရင္းနစ္ထဲမွာ ဘရစ္နီ နဲ႔အျပိဳင္ေနရာရနိုင္ပါတယ္လို႔…………………..

အီးလိုဖတ္ခ်င္သူမ်ားအတြက္ ေအာက္မွာ တီရွာထားတဲ့ source ေတြနဲ႔ Links ေတြပါထည့္ေပးထားပါတယ္။


The San Francisco AIDS Foundation provides a very succinct summary of our arguments:


HIV is not transmitted by mosquitoes, flies, ticks, fleas, bees or wasps. If a bloodsucking insect bites someone with HIV, the virus dies almost instantly in the insect's stomach (as it digests the blood). HIV can only live in human cells.
Mosquitoes cannot transmit HIV for two reasons:
The mosquito draws blood and injects saliva. The blood from one person is not injected into the mosquito's next victim.
HIV dies in the mosquito's body. People sometimes are confused because malaria actually reproduces inside the mosquito's digestive tract, using the insect as part of its life cycle. HIV does not.
These facts are confirmed by looking at infection patterns. In areas where mosquitoes are common and where HIV is prevalent, the distribution of AIDS cases in the population is not different from other areas. If mosquitoes transmitted HIV, they would be seeing a disproportionate number of children and elderly infected in those areas.

http://www.sfaf.org/aids101/transmission.html#insects



Perhaps a more widely trusted source would be the US CDC, and here's their info sheet, which also says the same thing:

Can I get HIV from mosquitoes?


No. From the start of the HIV epidemic there has been concern about HIV transmission from biting and bloodsucking insects, such as mosquitoes. However, studies conducted by the CDC and elsewhere have shown no evidence of HIV transmission from mosquitoes or any other insects–even in areas where there are many cases of AIDS and large populations of mosquitoes. Lack of such outbreaks, despite intense efforts to detect them, supports the conclusion that HIV is not transmitted by insects.
The results of experiments and observations of insect biting behavior indicate that when an insect bites a person, it does not inject its own or a previously bitten person's or animal's blood into the next person bitten. Rather, it injects saliva, which acts as a lubricant so the insect can feed efficiently. Diseases such as yellow fever and malaria are transmitted through the saliva of specific species of mosquitoes. However, HIV lives for only a short time inside an insect and, unlike organisms that are transmitted via insect bites, HIV does not reproduce (and does not survive) in insects. Thus, even if the virus enters a mosquito or another insect, the insect does not become infected and cannot transmit HIV to the next human it bites.
There also is no reason to fear that a mosquito or other insect could transmit HIV from one person to another through HIV-infected blood left on its mouth parts. Several reasons help explain why this is so. First, infected people do not have constantly high levels of HIV in their blood streams. Second, insect mouth parts retain only very small amounts of blood on their surfaces. Finally, scientists who study insects have determined that biting insects normally do not travel from one person to the next immediately after ingesting blood. Rather, they fly to a resting place to digest the blood meal.

Last Modified: October 20, 2006
Last Reviewed: October 20, 2006
Content Source:
Division of HIV/AIDS Prevention
National Center for HIV/AIDS, Viral Hepatitis, STD, and TB Prevention
http://www.cdc.gov/hiv/resources/qa/qa32.htm

15 comments:

  1. ရွငး္ၿပတာကုိေတာ႕ေက်းဇူး။ တစ္ခ်ိဳ႕အခ်က္ေတြ သိတ္လက္မခံခ်င္ေသးေမဲ႕ အခ်က္အလက္မရွာရေသးဘူး။

    ReplyDelete
  2. ဟုတ္တယ္ မမကြမ္
    အမွန္က ေျပာျပီးရွင္းျပလို႔ရရင္ ပိုမ်ားမ်ားေျပာနိုင္တာေပါ့
    ေမးခြန္းေတြလဲ အျပန္အလွန္ေမးလို႔ရတာေပါ့
    ခုေတာ့ ဒီေလာက္ပါပဲ

    မရွင္းေသးတာ ေမးခြန္းတခုခ်င္းဆီအေနနဲ႔ေတာ့ ကြန္မန္႔မွာပဲေမးရင္ ေျဖေပးပါ့မယ္
    မ်ားရင္ေတာ့ ပိုစ့္နဲ႔ ေျဖေပးပါ့မယ္

    ReplyDelete
    Replies
    1. ေသြးကိုတက္နင္းမိရင္ေကာကူးစက္နိုင္ပါသလား ခမ်

      Delete
  3. ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။

    ReplyDelete
  4. T.. got knowledge alot!! thx u so much..
    cant type mm font... ;(
    would like to ask one thing which is making me confused.
    is there any safe for using public toilets as we have to sit on commode? like HPV C, HPV B, STIs, STDs, etc...

    ReplyDelete
  5. good good good!!!
    nice contribution to yr reader!!!

    ReplyDelete
  6. dear sweet peony

    public toilet are safe for HIV but not for other STIs,
    and BTW HPV b is primarily same as HIV in transmission and HPV C is primary through needle and syrigne

    but from the public toilet you can catch some STDs and STIs, but again the chance is VERY VERY LOW, see the Q and A below to clear this up.

    Sexually Transmitted Diseases - Public Restroom

    --------------------------------------------------------------------------------
    Expert: Kimberly - 7/6/2004

    Question
    1)Can STD's exist in someone's urine, and be transmitted if they came in contact with another person.

    2) Can the physicals you take at the doctors office determine whether you have an STD or not?

    Answer

    For the most part you are safe from STDs unless you are having sexual intercourse or contact. Toilet seat have long been sited as POSSIBLE or THEORETICAL risk points for some sexually transmitted diseases. However, most professionals will venture to say that it is very VERY RARE to catch an STD from a public toilet seat. Based on theoretical risks that there might be something possible to catch, you can prevent this by being precautious, ie using toilet paper or covers or simply not sitting on the toilet. Keep in mind though that this is again more rare.

    Most STDs, such as chlamydia, gonorrhea, syphilis, herpes, and genital warts, are spread only through direct sexual contact with an infected person. Crabs (pubic lice) or scabies, which are often sexually transmitted, can be passed through contact with infested items like clothes, sheets, or towels.

    Viruses start to die immediately once they leave the skin of the infected person and moreover it would take a "perfect" scenario to pass to someone else with a toilet involved. The infected person would have to leave behind some sort of virus and then pretty much IMMEDIATELY a person would have to sit on the toilet with broken skin or the wet skin of their privates on the same spot...but even still the virus would already be dying. It usually could not penetrate normal skin like the skin on the back of the buttocks or thigh.

    I hope that I have helped.
    Kimberly

    http://en.allexperts.com/q/Venereal-Diseases-2106/Public-Restroom-1.htm

    ReplyDelete
  7. ျခင္ေတြ တံေတြးေတြက မကူးႏိုင္ဘူးဆိုတာေတာ့ ၾကားဖူးနားဝရွိခဲ့ပါတယ္။
    ငါးကေတာ့ ခုမွ သိ၏။

    ReplyDelete
  8. ေစာေစာက ပုိ႔စ္မွားၿပီးမန္႔လုိက္လုိ႔ ျပန္ဖ်က္လုိက္တာ။

    တန္ဖုိးရွိတဲ့ ပုိ႔စ္ေကာင္းေလးအတြက္ ေက်းဇူးေနာ္။ :)

    ReplyDelete
  9. တီခ်မ္းေရ ဗဟုသုတရသြားတဲ့အတြက္ ေက်းဇူးအထူးတင္ပါတယ္


    ေလးစားလ်က္
    ေတာင္ေပၚသား

    ReplyDelete
  10. So nice naw.. I need to learn from you something...
    Thanks for your Health Issue,I need to renew my memory, warming up again.
    LOVE,
    Diamond

    ReplyDelete
  11. Hello ကိြန္​​ေတာ္​အရမ္​းသိခ်င္​တာ​ေလးတခုရွိလို႔ပါ လိင္​ဆက္​ဆံမွႈမွာ တျႀကိမ္​ထိုးသြင္​းျၿပီးျပန္​ထုတ္​မိတာ​ေတာင္​ hiv ကူးနိုင္​လားခင္​ဗ်

    ReplyDelete
  12. For example, HIV can enter the body via the blood stream, where it multiplies itself without leaving behind any visible traces. However, those whose immune system is already weakened may need to take precautions. If you are curious to know more about accuracy of hiv rna test, here you can get more information about it.

    ReplyDelete