Friday, April 15, 2011

ေသြးစစ္သင့္မစစ္သင့္ နဲ႔ ေသြးဘယ္မွာ စစ္ရမလဲ

Delete

ဟုတ္ကဲ႕ အရင္ဆုံး ေမးခ်င္ပါတယ္...

တီခ်မ္းေရ...

မိမိကိုယ္ကို သံသယရွိမိတယ္ဆိုရင္ေပါ႕ေနာ္.. ရန္ကုန္မွာဆိုရင္ ဘယ္ေနရာေတြမွာ ေသြးစစ္လို႕ရနိုင္ပါသလဲေပါ႕.. ကၽြန္ေတာ္တို႕လဲ အနည္းအက်ဥ္းသိထားေပမယ္႕ မသိေသးတဲ႕ ညီမငယ္ေမာင္ငယ္ေတြအတြက္ေပါ႕... ရန္ကုန္တင္မဟုတ္ပဲ ျဖစ္နုိင္မယ္ဆိုရင္ တိုင္းႏွင္႕ျပည္နယ္အလိုက္ျမိဳ႕ၾကီးေတြ႕ ေသြးစစ္နိုင္မယ္႕ေနရာေတြ မွ်ေ၀ေပးခ်င္ပါတယ္....

Delete

ဟုတ္ကဲ့ ကိုမ်ိဳး ကို အရင္ေျဖေပးရမယ္ဆိုရင္

သံသယ ရွိတယ္ ဆိုတာ ဘာလဲေပါ့ေနာ္ အရင္ဆံုး သံသယ ရွိမယ္ ဆိုရင္ သံသယ ရွိေလာက္စရာ ကိုယ္ “တကယ္” တခုခု လုပ္ခဲ့မိျပီလား ဆိုတာ အရင္ ဆန္းစစ္ေစခ်င္ပါတယ္ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ တကယ္ ဘာမွ မျဖစ္ခဲ့ပဲ အလကား သက္သက္ စိတ္မပူေနေစခ်င္ဘူးေလ

ကဲ အဲ့တာေတြမေျပာခင္ အရင္ ဂ်င္နရယ္ ဗဟုသုတ အေနနဲ႔ ဒါေလးေတြသိထားဖို႔လိုပါတယ္။ HIV 101 ေပါ့ေနာ္။ အဲ့တာေတြကေတာ့


အဓိက HIV ကူးစက္နည္း ၃ မ်ိဳး

1. ေသြးမွ တဆင့္ကူးစက္တာ (ပိုးရွိတဲ့ေသြးသြင္းမိတာမ်ိဳး၊ ပိုးရွိသူနဲ႔ ေဆးထိုးအပ္ အတူ သံုးစြဲတာမ်ိဳးကေနအဓိက ကူးပါတယ္)
2. အကာအကြယ္မဲ့ လိင္ဆက္ဆံတာ ကေန ကူးပါတယ္ (လိင္တူ၊ လိင္ကြဲ နွစ္မ်ိဳးစလံုးပါ)
3. မိခင္မွ တဆင့္ သေႏၶသား ကို ကူးစက္တာ က တမ်ိဳးပါ။

HIV ကူးစက္ေစနိုင္တဲ့အေျခအေန ၄ မ်ိဳး နဲ႔ ပိုးပါတဲ့ အရည္ေတြ

1. HIV ပိုးဟာ ပိုးရွိတဲ့သူရဲ႕ ခႏၶာထဲကေနအရည္တခုခု အေနနဲ႔ ထြက္ လာရပါမယ္


2. ျပီးေတာ့ အဲ့ဒီ ထြက္လာတဲ့အရည္ေတြမွာကူးစက္နိုင္ဖို႔ လံုေလာက္တဲ့ ပိုး ပမာဏ ကြမ္တတီ ပါရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဆိုလိုတာက ပိုးရွိတဲ့သူ ရဲ႕ ခႏၶာက ထြက္လာတဲ့ အရည္သည္ လံုေလာက္တဲ့ ပိုးပမာဏ ကို ထိန္းထားနို္င္တဲ့ အရည္မ်ိဳးျဖစ္ရပါမယ္။ ဥပမာ…ေသြး၊ သုက္၊ သုက္ရည္ၾကည္၊ မိန္းမကိုယ္က ထြက္တဲ့အရည္နဲ႔ မိခင္နိူ႔တို႔ျဖစ္ပါတယ္။ က်န္တဲ့အရည္ေတြမွာ ကူးစက္နို္င္ေစေလာက္တဲ့ ပမာဏရွိတဲ့ပိုးမပါလာနိုင္ပါဘူး။ အဲ့တာေၾကာင့္ ေလကုန္ခံျပီး ေခြ်း၊ တံေတြး စတာေတြကို မေျပာေတာ့ပါဘူး။


3. ေနာက္ျပီးေတာ့ အဲ့လို အရည္တခုခုနဲ႔ထြက္လာတဲ့ပိုးေတြဟာ ခံနိုင္ရည္ ကြာလတီ ရွိရပါမယ္။ HIV ပိုးဟာ ခႏၶာ ျပင္ပ မွာဆိုရင္ အင္မတန္မွနုပါတယ္။ ေလသလပ္တာခံရတာနဲ႔တင္ ေသနိုင္ပါတယ္။ သူတို႔ အသက္ရွင္ရပ္တည္ဖို႔က ကိုယ္ခႏၶာ အပူခ်ိန္နဲ႔ အေျခအေန လိုပါတယ္။ ဥပမာ အျပင္ကိုေရာက္လာတဲ့ေသြးတစက္ဆိုရင္ ေလသလပ္လို႔ခ်က္ခ်င္း ေျခာက္သြားနိုင္ပါတယ္။ အဲ့တာဆိုရင္ အဲ့မွာပါတဲ့ HIV ပိုးေတြဟာ ခ်က္ခ်င္းေသသြား နိုင္ပါတယ္။ ေသြးပမာဏေပၚေတာ့မူတည္တာေပါ့ေလ။ ဒါေပမယ့္ မ်ားေသာအားျဖင့္ က ခ်က္ခ်င္းလိုလိုေသပါတယ္။ ေနာက္ တျခား အေျခ အေနေတြ…ဥပမာ ခံတြင္းထဲ က တံေတြးမွာပါတဲ့ အက္ဆစ္ဓါတ္တမ်ိဳး ကလဲ ပိုးကို ခံနိုင္ရည္က်ေစနိုင္သလို က်ေတာ္တို႔ အစာအိမ္ထဲမွာ ရွိတဲ့ အစာေခ်ရည္ အက္ဆစ္တမ်ိဳးကလဲ HIV ကိုေသေစနိုင္ပါသတဲ့။ အဲ့ေတာ့ ပါးစပ္နဲ႔လိင္ဆက္ဆံတာမ်ိဳး၊ သုက္ရည္ျမိဳခ်တာမ်ိဳး၊ နႈတ္ခမ္းခ်င္းေတ့စုပ္ျပီး နမ္းတာမ်ိဳးေတြကေနမကူးနိုင္ဘူးဆိုတာရွင္းပါလိမ့္မယ္။


4. ေနာက္တခုကေတာ့ ခုနက ပိုးရွိတဲ့သူ ခႏၶာကိုယ္ထဲက ထြက္လာတဲ့ အဲ့ဒီပိုးပါတဲ့အရည္ေတြဟာ ေနာက္တေယာက္ရဲ႕ ခႏၶာကိုယ္ထဲကို ဝင္ ရပါမယ္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းေပါ့ အဲ့တာလိုပါတယ္။ ဒီမွာ တခု ေျဖရွင္းခ်င္တာက ခုနက ေျပာတဲ့ တံေတြးနဲ႔ မ်က္ရည္ ေခြ်း စတာေတြမွာပိုးမပါဘူးလို႔ေျပာခဲ့ပါတယ္။ အမွန္ကေတာ့ အလြယ္ေျပာတာပါ။ ပိုးက ပါပါတယ္ ဒါေပမယ့္ အခ်က္ ၂ နဲ႔ ၃ ကိုမေက်ာ္နိုင္ပါဘူး။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ဥပမာ တံေတြးထဲမွာပါတဲ့ ပိုးပမာဏ က ေနာက္လူကို HIV ပိုးကူစက္ေစနိုင္ဖို႔ဆိုရင္ အဲ့ဒီလူထဲကို ဝင္ဖို႔က ဂါလံနဲခ်ီျပီးလိုပါသတဲ့။ အဲ့ေတာ့ လူတေယာက္က တံေတြးလို ေခြ်းလို မ်က္ရည္လို အရာမ်ိဳးက ဂါလံနဲ႔ခ်ီျပီး ထုတ္လုပ္နိုင္ပါသလား၊ ျပီးေတာ့ ေနာက္ လူတေယာက္ရဲ႕ ကိုယ္ထဲကိုလဲ အဲ့လို ဂါလံနဲ႔ ခ်ီတဲ့ အရည္ေတြဝင္ဖို႔ လမ္းေၾကာင္းရွိပါသလား။ မရွိနိုင္ဘူးဆိုရင္ရွင္းပါျပီေနာ္။ အဲ့တာေၾကာင့္ အဲ့ဒီအရည္ေတြမကူးနိုင္လို႔ စကားထဲထည့္မေျပာၾကတာပါ။ ဒါေပမယ့္ ေသြး၊ ဒါမွမဟုတ္ခုန က အေပၚမွာ ေျပာခဲ့တဲ့ အရည္တမ်ိဳးမ်ိဳးဆိုရင္ေတာ့ တစက္ကေလးမွာေတာင္ ကူးစက္ဖို႔ လံုေလာက္တဲ့ပိုး အရည္းအေသြးေကာ အရည္အတြက္ေကာ ရွိပါသတဲ့။ ပိုရွင္းေအာင္ ေအာက္မွာ English လိုၾကည့္ၾကည့္လိုက္ေနာ္။ အတိုေကာက္ကိုေတာ့ ESSE ဒါမွမဟုတ္ QQR လို႔မွတ္လို႔ရပါတယ္။

Four Conditions for HIV Transmission

1. Virus must EXIT the body it occupies (ROUTE)
2. There is SUFFICIENT quantity of HIV (QUANTITY)
  • spinal cord fluid, blood, seminal fluid, vaginal fluid & breast milk
  • NOT saliva, tears, sweat, urine, stool
3. Virus must SURVIVE (QUALITY)
  • HIV cannot live outside the human body & is easily destroyed (e.g., acid in stomach)
4. Virus must ENTER the other person’s blood stream directly (ROUTE) thru:
  • Unprotected penetrative sex
  • Blood to blood – e.g., using same injection equipment
  • From mother to baby


အဲ့ေတာ့ လူတေယာက္ကေန ေနာက္လူတေယာက္ကို HIV ကူးစက္နိုင္ဖို႔အတြက္က အဲ့ဒီအခ်က္ ၄ ခ်က္စလံုးေသခ်ာျပည့္စံုမွန္ကန္မွ ျဖစ္နိုင္ပါသတဲ့။ တခ်က္ခ်က္နဲ႔ လြဲေနရင္ မကူးနိုင္ပါဘူးတဲ့။ တခု သတိထားဖို႔ရွိတာက အဲ့ဒီလူက ကိုယ့္ကို အမွန္ေျပာမေျပာဆိုတာပါပဲ။ လူေတြက ေခါင္းရိတ္တဲ့ဓါးကေန ကူးလာတယ္၊ သြားစိုက္ဆိုင္ကေန ကူးလာတယ္။ ပိုးရွိတဲ့လူရဲ႕ ပစၥည္းသံုးမိလို႔ကူးလာတယ္ စသျဖင့္ ေျပာတတ္ၾကပါတယ္။ ခုနကေျပာတဲ့ အခ်က္ ၄ ခ်က္နဲ႔နိုင္းယွဥ္စဥ္းစားပါ။ ဥပမာေပးမယ္… ဓါးကေနတဆင့္ကူးတယ္ အိုေကေနာ္… English လို reality check လို႔ေခၚပါတယ္… လူတေယာက္က မုတ္ဆိတ္ရိတ္တယ္ေပါ့ ဓါးရွတယ္ေပါ့ ျပီးရင္ ဘာလုပ္ပါသလဲ…ေရမေဆးဘူးလား။ ေနာက္လူတေယာက္က ေကာ ခ်က္ခ်င္း လာသံုးသလား….“ဟား ဟိုေကာင္ရိတ္သြားတယ္ ဓါးမွာေသြးေတြနဲ႔ အပုိင္ပဲ ငါလဲရိတ္လိုက္အံုးမွ” လို႔ဘယ္နွေယာက္ကမ်ား လုပ္မလဲ စဥ္းစားၾကည့္ၾကပါေနာ္။ အဲ့လိုပဲ ကဲ ပထမလူက မေဆးဘဲထားခဲ့တယ္ ပဲထားပါေတာ့ ခုနကေျပာခဲ့တယ္ေလ ေလသလပ္တာနဲ႔ ေသြးေျခာက္ရင္ HIV ကေသပါတယ္လို႔ အင္မတန္နုတဲ့ပိုးေလးပါ။

ေနာက္ နည္းနည္းထပ္ေဆြးေႏြးရမယ္ဆိုရင္ တီတို႔ရဲ႕ body defense mechanism ခႏၶာေဗဒရဲ႕ အလိုအေလ်ာက္တံု႕ျပန္မႈစနစ္ (အင္း အီးလိုေျပာရတာ ပိုလြယ္တယ္ ျမန္မာလိုက ရွင္းရခက္တယ္) က ဥပမာ လက္ကို ဓါးရွတယ္ဆိုပါေတာ့... လက္က ဥပမာေနာ္ ဘယ္ေနရာပဲျဖစ္ျဖစ္ပါ။ ဘယ္လိုျဖစ္လဲ….ေသြးက ေငွာက္ေတာက္ ပန္းထြက္တာမွလား… ကဲခုနေျပာတဲ့ ဥပမာကိုပဲ ျပန္ေကာက္မယ္ေနာ္ အရင္လူက ဓါးရွတယ္၊ သူ႔မွာကလဲ ကံဆိုးစြာပဲ ပိုးရွိတယ္။ ကို႔ကိုလဲထပ္ရွတယ္။ ကဲ အခ်က္၄ခ်က္နဲ႔ ခ်ိန္ၾကည့္ရေအာင္ ပထမ ၃ ခ်က္မကိုက္ဘူးလား။ ကိုက္ေနပါတယ္ေနာ္.

ဒုတိယ နဲ႔ တတိယ အခ်က္ေတြ ေကာ ကိုက္လား ေသြး ဆိုေတာ့ ကြာလတီ ေကာ ကြန္တတီ ေကာ ကိုက္တယ္ လို႔ ပဲ ေျပာပါမယ္ ေနာ္ အဲဒါေပမယ့္ ေနာက္ဆံုးအခ်က္ေလ ကိုယ့္ဆီကေသြးကလဲ ပန္းထြက္လာတာေလ ပန္းဝင္သြားမွ မဟုတ္တာ။ အဲ့တာဆိုရွင္းမယ္ထင္ပါတယ္ေနာ္။ တီ့စာဖတ္ရင္ လူလည္ခ်ည္းပဲေပါ့။ ဒီေလာက္ျပရင္ အကုန္ျမင္ေလာက္ျပီေနာ္။

တခုေတာ့ ရွိတယ္ ေသြးသြင္းတာတို႔ မူးယစ္ေဆးထိုးတာတိ႔ုမွာသံုးတဲ့အပ္က အေခါင္းေပါက္ပါတယ္ အဲ့ဒီအေခါင္းကလဲ ေလမခိုနိုင္ေအာင္ လုပ္ထားတာျဖစ္တဲ့အတြက္ အဲ့ဒီမွာ ကပ္က်န္ေနတဲ့ပိုးဆိုရင္ေတာ့ အခ်ိန္ေတာ္ေတာ္ ၾကာတဲ့အထိ အသက္ရွင္နိုင္ပါတယ္။ သူ႔မွာ ကိုယ္ခႏၶာ အပူခ်ိန္မရွိေပမယ့္ ေလမဝင္နိုင္တဲ့အတြက္ ေသြးပမာဏ အေလ်ာက္ အပ္က ထိန္းေပးထားနိုင္တာကိုး။ ေနာက္ နမ္းတာကေနေကာ ကူးမလား စဥ္းစားၾကည့္ရေအာင္… လူတေယာက္က ေန ပိုးကထြက္လာရပါမယ္။ အရည္ ဘာအရည္လဲ။ ဘယ္သူကမ်ား ဟယ္ေသြးေတြနဲ႔ ပါးစပ္ႀကီး လာနမ္းလိုက္ၾကစို႔ လို႔မ်ားရွိသလား အဲ twilight light တို႔ new moon saga တို႔ထဲက ဒရက္ကူလာ Robert Pattinson ဆိုရင္ေတာ့ တီလဲေျပာတတ္ဘူး။ ေရာဘတ္ ပက္တီစန္ နဲ႔ဆိုရင္ေတာ့ တီဆိုရင္လဲ ထပ္ကူးမယ္ဆိုရင္ေတာင္ အၾကိမ္တေထာင္ကူးဝံ့တယ္လို႔ပဲ ေျပာခ်င္တယ္

တခု ထပ္ေျပာပါမယ္ စကားမက်န္ေအာင္ပါ။ တီခုေျပာေနတာာ HIV အေၾကာင္းေနာ္။ တျခား ကာလသား STIs/STDs (Sexually Transmitted Infections/Diseases) ေတြမပါဘူးေနာ္။ အဲ့ေတာ့ HPV B တို႔ HPV C တို႔စတဲ့ အသည္းေရာင္ အသားဝါ ပိုးေတြ တျခား ဆစ္ဖလစ္ ဘာညာ ေတြမပါပါဘူး။

အဲ့ေတာ့ ……ခုနက စကားကို ျပန္ဆက္ပါမယ္ ကိုယ့္ကိုကုိယ္ သံသယ ရွိရင္ ဆိုရင္ ခုန က ေျပာတဲ့ အခ်က္ေတြထဲ က တခုခု နဲ႔ ကိုက္မကိုက္ အရင္ ကိုယ့္ဘာသာ ဆန္းစစ္ၾကည့္ပါ မလိုအပ္ဘဲနဲ႔ စိတ္မပူေစခ်င္ပါဘူး

အခုဟာကေတာ့ အေျခာက္ ဆိုက္ဆိုေတာ့ တီက ပြင့္ပြင့္ လင္းလင္း ပဲ ေျဖေပးပါမယ္ေနာ္

အဲ ကြန္ဒံုး မပါဘဲ ခံမိ ပို႔မိ ျပီဆိုရင္ေတာ့ ေသခ်ာတယ္ အႏၱရာယ္ရွိနိုင္ျပီ အဲ့တာဆိုရင္ေတာ့ စစ္ေဆး ရပါမယ္

အဲ့တာဆိုရင္ ခုန က ကိုမ်ိဳးေမးတဲ့ ဘယ္ေနရာေတြမွာ စစ္ရမလဲဆိုတာ ကိုေျဖပါမယ္

တီလဲ ျမန္မာျပည္ နဲ႔ အဆက္အသြယ္ျပတ္ေနတာ ၾကာျပီဆိုေတာ့ နည္းနည္းေတာ့ အင္ေဖာ္ေမးရွင္း လႊဲနိုင္ပါတယ္ ထပ္ျပီးေတာ့ ေသခ်ာေမးျပီး ရီကြန္ဖန္း လုပ္ေပးပါမယ္

ခုေလာေလာဆယ္ ေသခ်ာ သိတာေတြကေတာ့

  1. နယ္စည္းမထား ဆရာဝန္မ်ား ရဲ႕ ေအဇက္ဂ်ီ သဇင္ ေဆးခန္းေတြ မွာ ရပါတယ္ တီသိသေလာက္ ၁) လႈိင္သာယာ ၂) အင္းစိန္ ေဖာ့ကန္ ၃) သာေကတ ၄) သူတို႔ နယ္စည္းမထား ရံုးခ်ဳပ္ သံလြင္လမ္း (ေအာင္မင္းေခါင္ လမ္း) အဲ့မွာေတာ့ ေသြးစစ္ေပးမေပး ေသခ်ာမသိပါ ၅) ေရႊျပည္သာ ၆) ေတာင္ဥကၠလာ ၇) ကမာၻေအး နားမွာ လဲ တခုရွိပါတယ္
  2. ေနာက္တခုက တခ်ိဳ႕ ပုဂၢလိက ေဆးခန္း ေလးေတြကလဲ သဇင္ နဲ႔ ဆက္ထားတာေလးေတြ ရွိပါတယ္ သူတို႔ အဓိက ကေတာ့ ကာလသား ကုေပးတာပါ အဲ့ကေနမွ တဆင့္ ေသြးစစ္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ နွစ္သိမ့္ေဆြးေႏြး တာလဲ ရနိုင္မယ့္ ေသြးလဲစစ္ေပးနို္င္မယ့္ သူတို႔ ေဆးခန္းခြဲေတြ ဒါမွမဟုတ္ PSI ကဖြင့္ထားတဲ့ အရင္ ေန ေဆးခန္းခြဲေတြက QC ရွိတဲ့ ေနရာ ေတြ ကို ညႊန္ေပးနိုင္ပါတယ္
  3. အမ္ဒီအမ္ (သူကေတာ့ ျပင္သစ္လို ကမာၻဆရာဝန္မ်ားအဖြဲ႕ပါ) သူက ကန္ရိပ္သာလမ္း (နႏၷာလိႈင္ အိမ္နဲ႔ ကပ္ရက္) မွာ နားခိုရာ ဆိုလား ခိုနားရာဆိုလား ေဆးခန္းရွိပါတယ္ အဲ့မွာ လဲ သူက အေျခာက္ေတြ အေျခာက္လင္ေတြ ေဖာ္ကာေတြ အတြက္ ေသြးစစ္ေပးတာ နွစ္သိမ့္ေဆြးေႏြးေပးတာ ေတြ လုပ္ေပးပါတယ္
  4. ေနာက္ အမ်ားသိၾကတဲ့ PSI ရဲ႕ TOP စင္တာပါ ရွစ္မိုင္ မွာ ရွိပါတယ္ မွတ္တိုင္ကေန ကိုးမိုင္ဘက္ကို နည္းနည္းဆက္ေလ်ာက္လိုက္ရင္ လက္ဘက္ရည္ဆိုင္ နာမည္ႀကီး လပ္ကီး ၇ လားမသိ မေရာက္ခင္ နားမွာပါ သူတို႔ကလဲ DIC (drop in center) ဖြင့္ထားတာပါ အေျခာက္ေတြ အေျခာက္လင္ေတြ နဲ႔ ေဖာ္ကာေတြ အတြက္ပါပဲ အဲ့မွာ လဲ ကာလသားကုတာ ေသြးစစ္တာ နွစ္သိမ့္ေဆြးေႏြးေပးတာ ေတြ အကုန္ရွိပါတယ္
  5. ေနာက္ အမ်ိဳးသား ခုခံအားက် နွင့္ ကာလသား ကု ေတြ ျမိဳ႕နယ္ေတြ မွာ ရွိပါတယ္ အဲ့မွာ ေတြလဲ ေသြးစစ္လို႔ရပါတယ္ အဲ့တာေတြကေတာ့ အစိုးရေပါ့
  6. ေနာက္ NHL (National Health Laboratory) လို႔ေခၚတဲ့ အမ်ိဳးသား က်န္းမာေရး ဓါတ္ခြဲခန္း မွာလဲ ေသြးစစ္လို႔ရပါတယ္ တီကေတာ့ တခါမွ အဲ့မွာ မစစ္ဘူးပါဘူး ဒါေပမယ့္ ခုန က အမ္ဒီအမ္ တို႔ နဲ႔ တခ်ိဳ႕ ေဆးရံု ေဆးေပးခန္းေတြလဲ သူတို႔ဆီမွာ ေသြးစစ္လို႔ မရခင္တံုးက အဲ့ကို ညႊန္းျပီး ေသြးစစ္ တာမ်ိဳး ရီဖား လုပ္ေပးတာမ်ိဳးေတြ လုပ္ၾကပါတယ္ သူကေတာ့ ပိုေသခ်ာတာေပါ့
  7. ေနာက္တခုက အိမ္မည္းႀကီး လို႔ တီတို႔ ေတြ အလြယ္ေခၚၾကတဲ့ အမ်ိဳးသား နွစ္သိမ့္ေဆြးေႏြးေရး ဗဟို မွာလဲ ေသြးစစ္လို႔ ရပါတယ္ သူရဲ႕ တည္ေနရာကေတာ့ ရန္ကုန္ျပည္သူ႔ ေဆးရံုႀကီး ေရွ႕မွာ ရွိတဲ့ ဦးေနွာက္ နဲ႔ အာရံုေၾကာ ဌာန ေဘးကေန ဝင္ရင္ (ေဘးက လသာ ၁ လာ ၂ လာ မသိ ေက်ာင္းနဲ႔ ကပ္ရက္ ဘက္ အေပါက္ကေနဝင္ရင္) ေရာက္ပါတယ္ အဲ့နားမွာ အိမ္မည္းႀကီး လို႔ေမးရင္ ရပါတယ္

ေလာေလာဆယ္ တီ့ေခါင္းထဲ ေရာက္လာသမွ်ပါ ေနာက္ျပီး ပုဂၢလိက ေဆးခန္းေလးေတြမွာလဲ ေသြးစစ္လို႔ ရပါတယ္ တခုမွာ ခ်င္တာက အျပင္ေဆးခန္းေတြ မွာ စစ္ရင္ ေကာင္းစလင္း လို႔ေခၚတဲ့ နွစ္သိမ့္ေဆြေႏြးေပးတဲ့ ဝန္ေဆာင္မႈ ရဖို႔ခဲယဥ္းပါတယ္ အဲ့တာဆိုရင္ ေပါ့စတစ္ မျဖစ္ရင္ ဘာမွမသိသာေပမယ့္ ေပါ့စတစ္မ်ားျဖစ္ခဲ့သည္ရွိေသာ္ ေကာင္းစလင္း ရထားရင္ နည္းနည္း သက္သာနိုင္ပါတယ္

ေနာက္ျပီး ျပည္တြင္း လူမႈ အဖြဲ႕အစည္း local NGO ေတြကလဲ ေသြးစစ္ေပးေနတာေတြ ရီဖာ လုပ္ေပးေနတာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိပါေသးတယ္ ရသမွ် သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ ကို တတ္နိုင္သမွ် အပ္ဒိတ္ လုပ္ေပးပါ့မယ္

Delete

တီလဲ ေစတနာ ဗလပြ နဲ႔ အမ်ားႀကီး တခါတည္းေျဖလိုက္မိတယ္ မမယာက ေျပာေတာ့့ တက္ကနီကယ္ ဆန္ေနတယ္ တဲ့

တကယ္လို႔ မရွင္းတာ ရွိရင္ အခ်ိန္မေရြးတီ့ ကုိထပ္ေမးပါ တီ တတ္နိုင္သေလာက္ ၾကိဳးစား ေျဖေပးပါမယ္ေနာ္

12 comments:

  1. စာအေရးအသားကလဲ ေကာင္း၊ အ႐ွင္းအလင္းကလဲ ေကာင္းဆိုေတာ့ မ႐ွင္းတာ ထပ္ေမးဖို႔ ႐ွာႀကံစဥ္းစားလို႔ မရေအာင္ေလာက္ပဲ ေစတနာ ဗလပြကို အထင္အ႐ွား ေတြ႔ရပါတယ္..။ ဗဟုသုတေတြလဲ ဗလပြ မွတ္သားသြားပါတယ္။ ေက်းဇူးပါဗ်ာ။

    ReplyDelete
  2. ရွင္က ဒါေတြပထမ ဆံုုးဘတ္တဲ့ သူျဖစ္မယ္

    ReplyDelete
  3. တကယ္ေတာ့ တျခားမွာ ဖတ္မွတ္ဖူးပါတယ္။ ဒီေလာက္ ျပည့္စံုေအာင္ အမွားမခံေအာင္ ဆင္ေျခဆင္လက္ အျပည့္နဲ႔ ေရးထားလို႔ပါ။ လာဖတ္သြားေၾကာင္းနဲ႔ ကြန္းမင့္ေတြ ဒီပို႔စ္မွာ မေတြ႔တာေၾကာင့္ စ ပြားလိုက္တာပါ။

    ReplyDelete
  4. တီေျပာတာကလဲ တီ့ ဘေလာခ္ လာဘတ္သူေတြထဲမွာ တီ ဒါေတြေရးတာ ရွင္ ပထမ ဆံုုးဘတ္တယ္ ထင္တယ္ေျပာတာပါ တခ်ိဳ႕ က်ေတာ့လဲ ဘတ္ခ်င္ဘတ္မယ္ေပါ့ ဒါေပမယ့္ မေရးခ်င္ၾကတာေနမွာေပါ့

    ReplyDelete
  5. တီ ကၽြန္ေတာ္ဖာသည္မတစ္ေယာက္န႕ဲနမ္းဖူးတယ္ဗ် အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာ ကၽြန္ေတာ္နတ္ခမ္း အပူေၾကာင့္နည္းနည္းကြဲေနတယ္ အဲ့တာေကာကူးနိုင္လားဟင္

    ReplyDelete
  6. အေပၚမွာ ေျပာခဲ့တဲ့ ETTE နဲ႔ ကိုုယ့္ဘာသာ စစ္ၾကည့္လိုု႔ရပါတယ္

    ReplyDelete
  7. ကိုုစိုုင္းေရ ၁) ဖာသည္မ လိုု႔ မေခၚေစခ်င္ပါဘူး။ အလုုပ္လုုပ္တဲ့ မိန္းကေလး လိုု႔ေခၚရင္ ပိုုအဆင္ေျပမလားလိုု႔ပါ

    ၂) နႈတ္ခမ္း အနာ ရွိေနသည့္တိုုင္ HIV ကူးဖိုု႔ အခြင့္အလမ္း နည္းပါတယ္ သိုု႔ေသာ္ တျခား ကာလသား ပိုုးေတြေတာ့ ကူးနိုုင္ပါတယ္

    ReplyDelete
  8. တီတီခ်မ္​း​ေရ..အိမ္​မ​​ည္းျႀကီးဆိုတာမွာ.​ေသြးစစ္​ရင္​ဘယ္​​ေလာက္​ကုန္​က်လဲဆိုလည္​း..​ေျပာျပ​ေပးဦး​ေလ..
    ​ေက်းဇူးတင္​ပါတယ္​...ဗ်ာ..အခုလိုစံုစံုလင္​လင္​႐ွင္​းျပ​ေပးတာကို...
    Reply ျျျပန္​​ေပးမယ္​မလားဟင္​့...​ေနာ္​..

    ReplyDelete
    Replies
    1. Hi I think the Black House (we usually call it) is supposed to be free, but i am not very sure, but even if they charge it should be way cheaper than the outside private clinic for sure.

      If you are not sure than i will suggest go to NGOs such as AZG, PSI, MDM and other Local NGOs,

      I believe services are better, not from me but from the communities people who used to visit there.

      Delete
  9. Hallo,တီခ်မ္း က်ေနာ္ေမးခ်င္တာေလး႐ွိလို႔ဒီကပဲေမးရတာလားဘယ္ကေမးလို႔ရမလဲဗ်

    ReplyDelete
  10. က်ေတာ္တခုေလာက္ေမးခ်င္ပါတယ္ခင္ဗ်ာ က်ေတာ္တို႔ ရံုးမွာ အလုပ္လုပ္ေနတဲဲ႔ အကို တေယာက္က ေန႔လည္ခင္းမွာ ၀က္ရူးျပန္သလိုတက္ပါတယ္ ႀကမ္းျပင္ေပၚလဲက်ျပီး တက္တာဆိုေတာ႔ သူ႕မ်က္ႏွာမွာေရာ လက္မွာပါ ပြန္းပဲ႔ျပီး ေသြးေတြထြက္လာပါတယ္ ။က်ေတာ္တို႔ လဲ အတတ္ႏုိင္ဆံုး ႏွိပ္နယ္ျပီး ကုေပမယ္႔ တက္တာက ပိုဆိုးလာပါတယ္ ။ က်ေတာ္တို႔ ရံုးက အထပ္ျမင္႔၈လႊာမွာပါ သူ႕ကိုေပြ႔ခ်ီျပီး ရန္ကုန္ေဆးရံုႀကီးကိုပို႔ရပါတယ္ ။သူ႕လက္ကိုလဲ ကားေပၚမွာ က်ေတာ္က ဆြဲခ်ဳပ္ထားရပါတယ္ ဆက္တုိက္တက္ေနလို႔ပါ ။ ေဆးရံုႀကီးပို႔ျပီးမွ သိရတာက သူ႕တိဳု႕လင္မယားမွာ HIV ရွိေနပါတယ္ ။ က်ေတာ႔လက္ေကာက္၀တ္မွာ အိမ္က ညီမနဲ႔ ေဆာ႔ရင္းကုတ္မိတာ အေရျပားပြန္းပဲ႔ထားတာေလးရွိေနပါတယ္ ။ အေရျပားက သားငန္ရည္ထြက္ရံုသာ ပြန္းပဲ႔တာပါ ပြန္းပဲ႔ထားတာ တရက္ျပည္႔ျပီးမွ သူ႕ကိုေဆးရံုပို႔တဲ႔ ျဖစ္စဥ္ျဖစ္တာပါ ။ က်ေတာ္႔အေနနဲ႔ သူ႕ရဲ႕ ႀကမ္းျပင္ကိုပြတ္တုိက္မိရာက ျဖစ္လာတဲ႔ ေသြးနဲ႔ ထိမိခဲ႔သည္ရွိေသာ္ ေရာဂါကူးစက္ခံရႏုိင္ပါသလားခင္ဗ်ာ ။ က်ေတာ္အတတ္ႏုိင္ဆံုး သတိထားျပီး ကုိင္တြယ္ပါတယ္ ေဆးရံုကိုေရာက္ေရာက္ခ်င္းလဲ လက္ကိုဆပ္ျပာနဲ႔ ေျပာင္ေအာင္ေဆးလိုက္ပါတယ္ ။ သူေရာသူ႕မိန္းမပါ ဒီေရာဂါ ရွိတာ သိလိုက္ရေတာ႔ အရမ္းစိုးရိမ္ေနလို႔ ေျဖႀကားေပးပါခင္ဗ်ာ ။

    ReplyDelete