Friday, April 15, 2011

ေကာင္းစလင္း (counseling) အေၾကာင္းတေစ့တေစာင္း နဲ႔ သူငယ္ခ်င္း ကိုဘယ္လိုကူညီ ရမလဲ

Delete
တီခ်မ္းေရ...ေက်းဇူးအမ်ားၾကီးတင္ပါတယ္... ကၽြန္ေတာ္႕အတြက္ေပါ႕ျပည္႕စုံရွင္းလင္းပါတယ္...
ဟုတ္ပါတယ္.. တီေျပာသြားတဲ႕ထဲမွာပါသလိုေပါ႕ေနာ္.. ေကာင္းစလင္းကအေရးၾကီးပါတယ္.. ကိုယ္ေတြ႕ၾကဳံေနတာေလးတစ္ခုကိုေျပာခ်င္ျပီး တဆက္ထဲအၾကံေလးေတာင္းခ်င္ပါေသးတယ္.... ကိုမ်ိဳးသူငယ္ခ်င္း လင္မယားႏွစ္ေယာက္ေပါ႕ေနာ္(အေျခာက္လင္မယားေနာ္) မၾကာခင္အခ်ိန္က ခြြျပဲၾကတယ္... သူ႕လင္က ေျဖးေျဖးခ်င္း ပလစ္သြားတာပါ.. ဒီလိုနဲ႕ သူ႕ကိုလဲအားေပးေပါ႕ေနာ္.. ေနလာလိုက္တာ.. တရက္မွာ သူ႕လင္ဟာ positive ျဖစ္ေနေၾကာင္း ကိုယ္က တိတိက်က်သိလိုက္ရပါတယ္.. ဒါ႕အျပင္ သူ႕လင္က မယားေၾကာင္႕ ကူးရပါတယ္ဆိုျပီး ေျပာပါတယ္.တဲ႕ၾကီးမဟုတ္ေပမယ္႕... ဘယ္လိုဘယ္ကဲ႕သို႕ ဆိုျပီးေပါ႕.. တဆင္႕စကားနဲ႕ၾကားရုံကေန သူ႕လင္က ကိုယ္႕ဆီေတာင္ဖုန္းဆက္ျပီးေျပာလာပါတယ္... ကိုယ္႕မွာလဲ အံ႕အားသင္႕လို႕မဆုံးေပါ႕..ဒါနဲ႕ သူငယ္ခ်င္းလဲ သြားစစ္လိုက္တဲ႕အခ်ိန္မွာ ထင္ထားသလိုပဲ ေပါ႕စတစ္ျဖစ္ေနပါေတာ႕တယ္... အဲ႕ဒီမွာေျပာခ်င္တာေလးက သူ႕လင္သည္ ေသြးစစ္တဲ႕အခ်ိန္မွာ ေကာင္းစလင္းမရွိခဲ႕ဘူးဆိုတာပါပဲ.... အဲ႕ဒီမွ စိတ္လႈပ္ရွားျပီး ဘယ္သူ႕ေၾကာင္႕ ကူးတယ္ ဘယ္၀ါေၾကာင္႕ ကူးတယ္.. စသျဖင္႕ သူ႔မွာေတာ႕ အျပစ္မရွိ သူမ်ားအျပစ္ေတြသာျဖစ္ျပီး ဟိုေျပာဒီေျပာ လုပ္ခ်င္ရာေလွ်ာက္လုပ္နဲ႕ စိတ္ကူးေပါက္ရာေလွ်ာက္လုပ္ပါတယ္... တစ္ရက္ ဆုံးျပီးေဖ်ာင္းဖ်ေသာ္လည္းးး နဂိုစိတ္အခံကုိက တင္စီးျပီး သူမ်ားကို လက္ညိႈးထိုးတတ္သူျဖစ္ေလေတာ႕ နားမ၀င္နိုင္ျဖစ္ေနပါတယ္.. သူ႕ကို ဘာေတြဘယ္လိုလုပ္သင္႕တယ္ဆိုတာ လမ္းေၾကာင္းျပေပမယ္႕လဲ မလုပ္ပါ လက္မခံပါ။ သူငယ္ခ်င္းကေတာ႕ ကုိယ္ျပတဲ႕လမ္းအတိုင္းေလွ်ာက္ပါတယ္..
ဆိုေတာ႕ သူ႕လင္ကို ဘယ္လိုမ်ိဳးမ်ား ေျပာသင္႕ လမ္းညႊန္သင္႔ပါသလဲ...သူငယ္ခ်င္းခမ်ာမွလဲ ျပတ္စံျပီးျဖစ္ေပမယ္႕ တကယ္ပဲ သူ႕ေၾကာင္႕ျဖစ္ရေလသလားဆိုျပီး စိတ္မေကာင္းျဖစ္ေနရပါတယ္... ဆိုေတာ႕ သူတို႕ႏွစ္ေယာက္ရဲ႕ စိတ္ကို ဘယ္လိုေတြမ်ား ေဖ်ာင္းဖ်ႏွစ္သိမ္႕လို႕ရနိုင္ပါသလဲ တီခ်မ္းေရ.....
Delete

အင္းေပါ့ - Counseling မရွိေတာ့ အေၾကာက္တရားက သူ႕ရဲ႕စိတ္ကို အၾကီးအက်ယ္ စိုးမိုးသြားျပီေလ။

ဒီအေၾကာက္တရားေၾကာင့္ပဲ သူ႕မွာေတာ့ အျပစ္မရွိေၾကာင္း၊ သူတစ္ပါးမွာပဲ အျပစ္ရွိေၾကာင္း၊ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ အျပစ္မဲ့သူ ျဖစ္ေၾကာင္း ကာကြယ္ေရးေတြ မလိုအပ္ဘဲ ေျပာလာေတာ့မယ္။ ဒီေလာက္ဆို နည္းနည္းေတာ္အံုးမယ္။ ဒီအေၾကာက္တရားေၾကာင့္ပဲ ဆင္ျခင္တံုတရား မရွိႏိုင္ေတာ့ပဲ၊ ျပန္ျပီး လက္စားေခ်လိုစိတ္ေတြ ေပၚလာမွ ပိုခက္ေတာ့မွာ။ ျပီးေတာ့ "မထူးေတာ့ဘူး။ ငါ့မွာ Positive ျဖစ္ေနသလို၊ သူမ်ားေတြလဲ Positive ျဖစ္ေအာင္ ေလွ်ာက္လုပ္ျပစ္မယ္" လို႕ စိတ္႐ိုင္းေတြ ဝင္လာမွ အခက္။

ဒါေၾကာင့္ Counseling အေရးၾကီးတယ္လို႕ ကြၽန္ေတာ္ ထင္ပါတယ္။ တီခ်မ္းကေတာ့ ဒီထက္ပိုျပီး ရွင္းျပႏိုင္မွာပါ။
.

Delete

ဟုတ္ကဲ့ အခုလို ဒီက႑ေလး အသက္ဝင္လႈပ္ရွားလာတာ ေမးတဲ့သူေတြကိုေက်းဇူးတင္ပါတယ္

ကိုမ်ိဳးေမးထားတာကို တတ္သေလာက္မွတ္သေလာက္ ေျဖေပးထားတဲ့ လန္းပတ္ ကို လဲ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ တီလဲ တတ္လြန္းလို႔ မဟုတ္ပါ တတ္သေလာက္ မွတ္သေလာက္ ကိုယ့္ အေျခာက္ဘဝတူေလးေတြ ကို ျပန္လည္ေဝမွ်တာျဖစ္ပါတယ္ေလေနာ္

ခုနက ေျပာသလိုေပါ့ ေကာင္းစလင္းက အေရးႀကီးပါတယ္

အဲ့ေတာ့ ကိုမ်ိဳးေမးတာ ကို မေျဖခင္ ေကာင္းစလင္း ဆိုတာ ဘာလဲ ေကာင္းစလင္း ရဲ႕ အက်ိဳးေက်းဇူးေတြ နဲ႔ လုပ္ထံုးလုပ္နည္း အဆင့္ဆင့္ကို အရင္ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။

အလြယ္ေတာ့ ေကာင္းစလင္း လို႔ ေခၚၾကေပမယ့္ တကယ္က VCCT ပါ

V - Voluntary

C - Confidential

C - Counseling and

T - Testing...................ေပါ့

အရွည္ျပန္ရွင္းရရင္ V လို႔ေခၚတဲ့ voluntary ျဖစ္ရပါမယ္ ေျပာခ်င္တာက ကိုယ့္တိုင္ ကိုယ္က် (မိမိကိုယ္တိုင္က) စိတ္ပါလို႔ ေသြးစစ္ခ်င္တာ ျဖစ္ရပါမယ္ ဘယ္သူက မွ တြန္းအားမေပးဘဲ တိုက္တတြန္းမႈ မပါဘဲ မိမိရဲ႕ အႏၱရာယ္ ရွိတဲ့ အမူအက်င့္ (risk behavior) ကိုသိလို႔ ေသြးစစ္ခ်င္လာတဲ့ ျဖစ္စဥ္ တခု ကို ဆိုလိုပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ မစစ္မျဖစ္ စစ္ရတဲ့ အခ်က္ေတြ ကိုထည့္မေျပာပါဘူး။ ဥပမာ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြကို ေဆးရံုေတြ မွာ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းအရ စစ္ေပးတာမ်ိဳး၊ ကာလသား စစ္တာ ေပၚလို႔ HIV ကိုပါ စစ္ခိုင္းတာမ်ိဳး (ဒီေနရာေတြမွာေတာင္ တကယ္က ေဗာ္လန္ထရီ မိမိကိုယ္တိုင္ရဲ႕ သေဘာထားနဲ႔ ျဖစ္ရပါမယ္) ေနာက္ အလုပ္အတြက္ စစ္ရတာမ်ိဳး စစ္ထဲဝင္လို႔ စစ္ ရတာမ်ိဳး ဆိုရင္ေတာ့့ ေနာက္တမ်ိဳးခြဲေျပာပါတယ္။ ဒီေနရာမွာေတာ့ တီ က်န္ တာေတြ ကို အက်ယ္မေျပာေတာ့ဘဲ ေဗာ္လန္ထရီ ကိုပဲ အေလးထားေျပာသြားပါမယ္။ အဲ့တာေၾကာင့္ ဘယ္မွာပဲ ေသြးစစ္စစ္ ဘာ့ေၾကာင့္ ပဲ ေသြးစစ္ဖို႔ စဥ္းစား စဥ္းစား Voluntary ျဖစ္ေအာင္ သတိျပဳသင့္ပါတယ္။ တကယ္လို႔ ကိုယ္က စစ္ဖို႔ အဆင္သင့္မျဖစ္ေသးလို႔ မစစ္ ခ်င္ေသးဘူးဆိုရင္ လဲ ျငင္းလို႔ ရပါတယ္။ အဲ့တာ က ကိုယ့္အခြင့္အေရး ကို သိေအာင္ ထည့္ေျပာတာပါ။ တခါတေလ တီတို႔ အေျခာက္ေတြ ကို အႏၱရာယ္ ရွိတဲ့ အုပ္စု ( risk group) လို႔ သတ္မွတ္ျပီး ဆရာဝန္ ေတြက စစ္ဖို႔ တိုက္တြန္းတာ ရွိတတ္ပါတယ္။ အဲ့တာ ကိုက်ေတာ့ Provider Initiative Counseling and Testing (PICT တခ်ိဳ႕ကလဲ PITC ) လို႔ ေခၚပါတယ္။ မ်ားကုန္ရင္ ရႈပ္ကုန္မွာစိုးလို႔ အက်ယ္မေျပာေတာ့ပါဘူး။ အဓိက ကေတာ့ ကုိယ့္အခြင့္ အေရး ကို ကိုယ္သိရမယ္ ကိုယ့္အႏၱရာယ္ ကို ကိုယ္သိရမယ္ ကိုယ့္အဆင္သင့္ျဖစ္မႈ ကို ကိုယ္သိရမယ္ စတာေတြပါပဲ။

ေနာက္ ခုနက ေျပာတဲ့ ပထမ C လံုးျဖစ္တဲ့ Confidential အဲ့တာက ေတာ့ လွ်ိဳ႕ဝွက္ေစာင့္ထိန္းေပးျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ စိတ္မေကာင္စရာတခုက “စကားစကားေျပာပါမ်ား စကားေတြက အကုန္ စ' ကား” ဆိုသလို လူေတြ ရဲ႕ နႈတ္မေစာင့္စည္းမႈ ေၾကာင့္ မျဖစ္သင့္တာေတြ ျဖစ္ခဲ့ရတဲ့ ဥပမာေတြ အမ်ားႀကီးပါ။ အဓိက ကေတာ့ VCCT မွာ ပထမ C တလံုးျဖစ္တဲ့ Confidential က အေရးႀကီးပါတယ္ ဆိုတာပါပဲ။ အန္ဂ်ီအိုေတြ ေဆးရံုေတြ မေန႔က တီေျဖထားတဲ့ ေကာင္းစလင္း စင္တာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ အဲ့ဒီ စီ ဆိုတဲ့ လွ်ိဳ႕ဝွက္ ေစာင့္ထိန္းေပးျခင္း ကို အေလးထားၾကပါတယ္။ တီ အေတြ႔အၾကံဳ တီ့ သူငယ္ခ်င္းအမ်ားစု ရဲ႕ အေတြ႔အၾကံဳအရေတာ့ ပုဂၢလိက ေဆးခန္းေတြ က အဲ့ဒီအပိုင္းမွာ အားနည္းေနၾကေသးတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ အကုန္ေတာ့ မဆိုလိုပါ။ ဒါကလဲ တဦးခ်င္းစီ ရဲ႕ လူမႈ က်င့္ဝတ္ေတြ က စကားေျပာပါေသးတယ္။

အေလးထားေျပာခ်င္တာကေတာ့ ကိုယ္က တကယ္ေကာင္းစလင္းလိုခ်င္တယ္ ဆိုရင္ ခုနက ေျပာတဲ့ ေကာင္ဖီဒန္ရွယ္လို႔ ေခၚတဲ့ လွ်ိဳ႕ဝွက္ေစာင့္ထိန္းမႈ ေကာင္းေကာင္းေပးနိုင္တဲ့ ေနရာေတြမွာ ေသြးစစ္မႈ ခံယူေစခ်င္တာပါပဲ။ တီမေန႔က ညႊန္းထားတဲ့ ေနရာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာေတာ့ အဲ့ဒီ ကြန္ဖီဒန္ရွယ္ ရွိေအာင္ လုပ္ထားၾကတဲ့ စနစ္ေတြရွိပါတယ္။

ေနာက္တခုကေတာ့ ေနာက္ C တလံုးျဖစ္တဲ့ Counseling ပါပဲ။ သူက ဒီမွာ မင္းသားပါ သူက အေရးအႀကီးဆံုး အခန္းက႑ကေန ပါပါတယ္။ ေကာင္းစလင္း အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိပါတယ္ Individual Counseling လို႔ေခၚတဲ့ တဦးခ်င္းေပးတဲ့ ေကာင္းစလင္း Couple Counseling လို႔ေခၚတဲ့ စံုတြဲလိုက္ ေပးတဲ့ ေကာင္းစလင္း (ဒါမ်ိဳးက ယူၾကေတာ့မယ္ စံုတြဲေတြ တေယာက္က မေတာ္တဆ တခုခုေၾကာင့္ စစ္လို႔ ဥပမာ ကာလသားျဖစ္ေစ တျခား HIV စစ္ဖို႔ လိုတဲ့ အေၾကာင္း တခုခုေတြ႔ရလို႔ျဖစ္ေစ နွစ္ေယာက္စလံုး ကို စစ္ဖို႔ လိုလာတဲ့ အခါ ေပးတဲ့ ေကာင္းစလင္းမ်ိဳး ကိုေခၚတာပါ) Family Counseling ကေတာ့ မိသားစုထဲက သားျဖစ္ေစ သမီးျဖစ္ေစ တေယာက္ေယာက္က အေၾကာင္းတခုခုေၾကာင့္ စစ္လို႔ ေပၚလာတယ္ အဲ့အခါမွာ မိသားစု ကို အသိေပးဖို႔ လိုလာတဲ့ အခ်ိန္မ်ိဳး၊ သို႔မဟုတ္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြ ဒါမွမဟုတ္ ေဆးရံုတက္ရတဲ့ အခ်ိန္မွာ လိုအပ္လို႔ စစ္ရင္ ေပၚလာတဲ့ အခါမ်ိဳးမွာ မိသားစုလိုက္ေပးတဲ့ ေကာင္းစလင္း မ်ိဳးကိုေခၚပါတယ္။

HIV ေကာင္းစလင္းမွာမွ နွစ္မ်ိဳး ရွိပါေသးတယ္။ အဲ့တာက ေတာ့ pre-test counseling လို႔ေခၚတဲ့ ေသြးမစစ္ခင္ေပးတဲ့ ေကာင္းစလင္း နဲ႔ post-test counseling လို႔ေခၚတဲ့ ေသြးစစ္ျပီး အေျဖမေပးခင္ ေပးတဲ့ ေကာင္းစလင္းပါ။ နွစ္ခု စလံုး သူ႔ေနရာနဲ႔ သူအေရးပါပါတယ္။

(ဒါက တီ့ ကြ်မ္းက်င္ပိုင္းမဟုတ္တဲ့ အတြက္ တီ ေယဘုယ်ပဲေျပာပါမယ္ေနာ္)

Pre-test မွာ ဘာေတြေျပာေလ့ရွိသလဲဆိုေတာ့ ဥပမာေပါ့ေနာ္ ေသြးက ဘာအတြက္စစ္တာပါ။ စိတ္ကို ဘယ္လိုျပင္ဆင္ထားသင့္တယ္။ အေျဖက ဘယ္နွစ္ရက္ေနရင္ သို႔မဟုတ္ အခ်ိန္ အပိုင္းအျခားတခု (ခုေနာက္ပိုင္း နာရီပိုင္း နဲ႔ အေျဖရတာေတြ ရွိပါတယ္) သိရမယ္။ စသျဖင့္ ေျပာေလ့ရွိပါတယ္။

Post-test မွာေတာ့ အေျဖက နွစ္မ်ိဳး ေပါ့စတစ္ ျဖစ္နိုင္တယ္ နက္ကတစ္ ျဖစ္နိုင္တယ္ ေပါစတစ္ ဆိုရင္ေတာ့ ဘာကိုဆိုလိုတာ နက္စတစ္ကေတာ့ ဘာကိုဆိုလိုတာ၊

ေပါ့စတစ္ ျဖစ္ရင္ ဘာေတြ ဆက္လုပ္နိုင္တယ္ ဆက္လုပ္သင့္တယ္ ဆက္လုပ္ရမယ္။ ဘယ္ကိုသြားရမယ္။

နက္ကတစ္ျဖစ္ရင္ေတာ့ ဘာေတြ ဆက္လက္ေရွာင္ၾကဥ္သင့္တယ္။ ေနာက္ ဘယ္ေလာက္ၾကာ ရင္ ျပန္စစ္ရမယ္ ၾကားထဲမွာလဲ ဘယ္လိုေနထိုင္ရမယ္ စသျဖင့္ေျပာပါတယ္။

ဒါေတြက ေကာင္းစလင္း အပိုင္းပါ အဲ့တာေတြ ျပီးရင္ေတာ့ ေနာက္ဆံုး T ေပါ့ Testing သူကေတာ့ ရွင္းပါတယ္ ခုနက ေျပာတဲ့ ပရီေကာင္းစလင္းေပးျပီးရင္ တက္စတင္း လို႔ေခၚတဲ့ ေသြးေဖာက္စစ္တဲ့ အဆင့္ကိုေျပာတာပါပဲ။

အဲ့တာဆိုရင္ ေကာင္းစလင္း နဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ရွင္းမယ္ထင္ပါတယ္ေနာ္

ကဲ ကိုမ်ိဳးေမးထားတဲ့ ေမးခြန္းကိုေျဖရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ပထမဆံုး သူ႔လင္က သူ႔ကို တျဖည္းျဖည္းခ်င္း ပလစ္ သြားတယ္ လို႔ေျပာထားပါတယ္။ ေသခ်ာေတာ့ မေျပာထားပါဘူး။ သူ႔လင္က အရင္ သူ႔ဘာသာ ေပါ့စတစ္ မွန္းတေနရာရာမွာ စစ္ျပီး သိသြားတာေပါ့။ အဲ့တာေၾကာင့္ သူပမယား ကိုတျဖည္းျဖည္း ခြာလိုက္တာလဲျဖစ္နိုင္ပါတယ္။ အဲ့ေတာ့ ဒီေနရာမွာ ေျပာရမွာက လူ႔သဘာဝပါ။ လူေတြက သူတို႔ ကိုယ္သူတို႔ ေပါ့စတစ္ မွန္း သိလိုက္တဲ့ အခါမွာ တံု႔ျပန္မႈ အမ်ိဴးမ်ိဳး ရွိတတ္ၾကပါတယ္။ အဆင့္ေတြလဲ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိပါတယ္။ ပထမဆံုး တခ်ိဳ႕ က ေဒါသထြက္ပါတယ္ (anger ) မျဖစ္နိုင္ဘူး ဘာညာေပါ့။ တခ်ိဳ႕ဆ္ို ေကာင္စလာ ကိုေတာင္ ျပန္ထိုးတာေတြ ဘာေတြ တီ့သူငယ္ခ်င္းေတြ ၾကံဳေတြ ဘူးၾကပါတယ္။ ေနာက္တခုက အမွန္ကို လက္မခံနိုင္တာပါ။ (denial ေပါ့) မျဖစ္နိုင္ပါဘူး။ က်ေတာမွ အႏၱရာယ္ရွိတာ တခုမွ မလုပ္ခဲ့တာ ဘာညာေပါ့ ။ တခ်ိဳ႕ က ကိုယ့္ကိုကုိယ္အျပစ္ျမင္ အျပစ္တင္တာပါ (guilt ေပါ့) ငါမေကာင္းလို႔ ဒီလိုျဖစ္ရတာ ငါ့ေၾကာင့္ ငါ့ခ်စ္သူပါ ဒုကၡေရာက္ရျပီ။ ငါ့ေၾကာင့္ ငါ့မိသားစု အရွက္ရရျပီ။ ငါ့ေၾကာင့္...........ငါ့ေၾကာင့္...........စတာေတြေပါ့။ ေနာက္တမ်ိဳးကေတာ့ အမွန္တရား ကို လက္မခံနိုင္ေတာ့ ဝန္မခံနိုင္ဘူး။ အဲ့အခါမွာ လူက အျပစ္တင္စရာ လူ အျပစ္ဖို႔ စရာ အေၾကာင္းတရား စတာေတြ ရွာလာတာ။ ဥပမာ သူ႔ဆီကေန ကူးလာတာ။ သြားနႈတ္လို႔ ကူးတာ ေရကူးလို႔ ကူးတာ သူငယ္ခ်င္းနဲ႔ ပုဆိုး တူတူ ဝတ္မိလို႔ စသျဖင့္ ေၾကာင္းက်ိဳးဆီေလ်ာ္၏ မေလ်ာ္၏ အျပစ္တင္စရာတခုခု ရွာေတာ့တာပဲ။ ကိုမ်ိဳးသူငယ္ခ်င္း က ဒီလိုေတြ႔ၾကံဳလိုက္တာ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ အမွန္က ေတာ့ တေယာက္နဲ႔ တေယာက္ အျဖစ္အပ်က္တခု ကိုလက္ခံပံုခ်င္း မတူၾကပါဘူး အဲ့ေတာ့ တေယာက္နဲ႔ တေယာက္လဲ တံု႔ျပန္ပံုျခင္း တူမွာမဟုတ္ဘူး။ ေနာက္ဆံုးအဆင့္အေနနဲ႔ကေတာ့ အျဖစ္မွန္ကို လက္ခံဖို႔ ပါ။ အဲ့တာေတြ တခုခ်င္း တဆင့္ခ်င္း အစဥ္ေျပေအာင္ ေကာင္းစလင္းက အကူအညီ ေပးနိုင္ပါတယ္။ အဲ့တာေၾကာင့္ ေကာင္းစလင္း ရဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္ဆိုတာေျပာခ်င္တာပါ။ ဒါဆို ကိုမ်ိဳး သူငယ္ခ်င္း ရဲ႕ အျဖစ္ ကို ဘယ္လို ကိုင္တြယ္ရမယ္ဆိုတာ ေျဖေပးသလိုျဖစ္ျပီးသား ျဖစ္မွာပါ။ အေကာင္းဆံုးကေတာ့ သူငယ္ခ်င္းနွစ္ေယာက္ကို စံုတြဲ ေကာင္းစလင္း ယူရင္ယူခိုင္းပါ။ မ်က္နွာခ်င္းဆိုင္ဖို႔ မျဖစ္နိုင္ၾကေတာ့ဘူးဆိုရင္ေတာ့ တေယာက္ခ်င္းပဲျဖစ္ျဖစ္ ေကာင္းစလင္း ရွာယူေစခ်င္ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ တခု ကိုမ်ိဳးကိုေျပာခ်င္တာက ကိုမ်ိဳးေျပာသလို သူငယ္ခ်င္းလင္က အစကတည္းကလဲ လူတဘက္သားကို တင္စီးတတ္တဲ့ လူမ်ိဳးလို႔ေျပာထားေတာ့ နည္းနည္းေတာ့ ခက္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ တီ့အေတြ႔အၾကံဳေလးကိုေျပာျပခ်င္ပါတယ္။ တီ့ ကိုဆို သူငယ္ခ်င္းေတြ အလုပ္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဘက္ေတြ မိဘ အသိုင္းအဝုိင္း အကုန္က ေပါ့စတစ္မွန္းသိၾကပါတယ္။ တီက တမင္ဖြင့္ေျပာထားတာပါ။ တေလာက အကိုဝမ္းကြဲက သူ႔သူငယ္ခ်င္းတေယာက္ ေကာင္မေလးနဲ႔ ယူခါနီး နွစ္ေယာက္စစ္ၾကတာ ေကာင္မေလးမွာ ေပၚလာလို႔ ဘာလုပ္ရမလဲေမးလာပါတယ္။ တီက လုပ္သင့္တာေတြ သြားသင့္တာေတြ ညႊန္ေပးလိုက္နိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေနာက္သူငယ္ခ်င္းတေယာက္က်ေတာ့ သူလဲ ဟိုမိုပါပဲ တီတို႔ ညီအမ အခ်င္းခ်င္း ပါ တီ့အေၾကာင္းကိုလဲ တီက ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာျပထားလို႔ သူသိပါတယ္။ သူလဲ တခါက်ေတာ့ ေသြးစစ္လိုက္တာ ေပၚလာပါေရာ။ သူက တီတို႔ ကိုမေျပာဘဲ ဖုန္းထားပါတယ္။ တီတို႔လဲ တဆင့္စကားတဆင့္နား နဲ႔ ျပန္သိၾကတာပဲ။ ဒါေပမယ့္ ကာယကံရွင္ ကိုယ္တိုင္ က ဘာမွ မေျပာတဲ့ အတြက္ ကိုယ္က သြားသူညီေပးလို႔ျဖစ္နိုင္တာမဟုတ္ပါဘူး။ သူငယ္ခ်င္း နင္ကိုက္ေနတာ သိတယ္ လာ ဝန္ေဆာင္မႈ ရွိတဲ့ေနရာေတြ ကို ငါလိုက္ပို႔ေပးမယ္ လို႔ လက္ဆြဲေခၚလို႔ ရတာမဟုတ္ပါ။ သူ႔မွာလဲ ဖံုးကြယ္ထားရတဲ့ အေၾကာင္းအရင္း မိသားစု ကိစၥေလးေတြ ရွိနိုင္ပါတယ္။ သူအဆင္သင့္ျဖစ္တဲ့ အခ်ိန္က်ရင္ သူ႔ဘာသာ အကူအညီေတာင္းလာပါလိမ့္မယ္။ အရမ္းေနာက္မက်ပါေစနဲ႔ လို႔ပဲ ဆုေတာင္းရပါမယ္။

အဓိ္က ေျပာခ်င္တာ က အကူအညီ မခံခ်င္တဲ့သူကို အတင္းႀကီး ကိုယ္က ေကာင္းေစခ်င္လို႔ဆိုျပီး လိုက္မကူညီနိုင္ပါဘူး။ တခါတခါ အက်ိဳးထက္ အျပစ္ က ပိုမ်ားနိုင္တာမို႔ပါ။ သို႔ေသာ္ HIV ေပါ့စတစ္ျဖစ္တာနဲ႔ ေသမိန္႔က်တာ မဟုတ္ေသးဘူး။ ေဆးပညာေတြတိုးတက္ေနတဲ့ေခတ္မွာ ပိုးကိုဆက္မပြားေအာင္ ထိန္းထားလို႔ရျပီ။ ပံုမွန္ ဘဝ ကို လူတန္းေစ့ သူမ်ားလိုပဲ ေနထိုင္နိုင္တယ္ အလုပ္ပံုမွန္လုပ္နိုင္တယ္ စတာေတြကိုေတာ့့ သိေအာင္ ပညာေပးေပးပါ။ ေနာက္ အန္ဂ်ီအိုေတြ က ထုတ္တဲ့ စာေစာင္ေတြ လက္ကမ္းေၾကျငာေတြလဲ ေပးဘတ္ပါ။ သူအကူအညီေတာင္းလာတဲ့ အခါမွာသာ ကုိယ္က အသင့္အကူအညီေပးနိုင္ပါေစ။

ခင္တဲ့

တီခ်မ္း

2 comments:

  1. တီေရ ေပါင္ေပါင္ပါ ..။ အခုမွပဲ တီခ်မ္းရဲ့ဘေလာ့ကို ေရာက္ဖူးေတာ့တယ္ ။

    ReplyDelete
  2. ေပါင္ေရ
    ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ပါ ခုေရာက္ဘူးျပီမွလား
    ဘတ္တန္တာဘတ္ ကူးတန္တာကူးေပါ့
    ဟင္းခ်က္နည္းေတြ နဲ႔ သေဘၤာေပၚမွာ ခ်က္စားလဲရတယ္ေလ

    ReplyDelete